دستکم ۲۵۰ نفر در بمب‌گذاری یکشنبه (۳ ژوئیه) در بغداد کشته شده‌اند. و این تازه یکی از هشت حمله‌ای است که به نظر می‌رسد داعش در یک ماه گذشته انجام داده – در ماه رمضان.
روی‌هم بیش از ۴۰۰ نفر در این حمله‌ها – از اورلاندو گرفته تا داکا و استانبول – کشته شده‌اند. ضمن اینکه حمله دوشنبه (۴ ژوئیه) به مسجدالنبی در مدینه نیز احتمالا کار داعش بوده است.
از نگاه مسلمانان، ماه رمضان ماه خویشتن‌داری و نزدیکی به خداست. سی روز از اذان صبح تا اذان مغرب نمی‌خورند و نمی‌آشامند. اعتقادشان این است که در این ماه پروردگار بخشاینده‌تر از همیشه است.
سرتاسر جهان اسلام، حتی در کشورهای غیرمسلمان که اقلیت مسلمان دارند، مسجدها شلوغ‌تر از ماه‌های دیگرند. روزه‌داران برای نماز و عبادت و طلب مغفرت جمع می‌شوند.
اما در سوی دیگر افراطیونی هستند که رمضان را ماه فتح و غارت می‌دانند. اینها معتقدند رمضان ماهی است که باید جنگ آخرالزمانی‌شان را علیه تمدن تشدید کنند. و از همین روست که حمله‌های‌شان در این ماه دوچندان می‌شود.
جبهه نصرت، که شاخه رسمی القاعده در سوریه است، اخیرا گفته بود رمضان “ماه فتوحات” است. یک سخنگوی داعش هم خطاب به حامیان این گروه گفته بود: “آماده باشید که این ماه را ماه مصیبت کافران کنیم… به‌خصوص شما، مبارزان و حامیان خلافت در اروپا و آمریکا.”
احتمالا چنین فراخوان‌هایی است که کسی چون عمر متین را برمی‌انگیزد به کلوپی در ایالت فلوریدای آمریکا حمله کنند و ۴۹ نفر را بکشد. می‌دانیم که او پیش از این کشتار با ابوبکر بغدادی، خلیفه دولت خودخوانده اسلامی، بیعت کرده بوده.
‘راه خدا’
باور به اینکه رمضان ماه جنگ است ریشه در تاریخ اسلام دارد. نخستین جهاد پیامبر اسلام، یعنی جنگ بدر، ماه رمضان رخ داد. هشت سال پس از آن، باز هم در ماه رمضان بود که پیامبر و یارانش مکه را فتح کردند.
حمله اخیر به مسجدالنبی مسلمانان جهان را بهت‌زده کرد. میلیون‌ها نفر می‌پرسیدند چرا داعش در مدفن پیامبر اسلام بمب می‌گذارد؟
پاسخ این است که از نظر داعشی‌ها مسجد رسول مقبره‌ای است که مردم را از عبادت خدا در خلوت دور می‌کند و باید خراب شود. همین تفکر است که جهاد را چیزی بیش از یک عمل نظامی و نوعی عبادت می‌داند – مبارزه‌ای “فی سبیل الله”، در راه خدا.
عبدالله عزام که بسیاری او را به خاطر رهبری نیروهای عرب در افغانستان در دهه هشتاد میلادی “پدرخوانده جهاد مدرن” می‌دانند، می‌گفت “غفلت از جهاد مثل ترک نماز و روزه است.”
از نگاه او “جهاد عالی‌ترین شکل عبادت است. مسلمان با جهاد می‌تواند به بالاترین درجات [بهشت] برسد.”
قرائت افراطی
بدیهی است که مسلمانان عادی با این قرائت از اسلام و جهاد – و ربط دادنش به رمضان – مشکل دارند.
برای صدها میلیون مسلمان رمضان ماه خویشتن‌داری و تأمل است. می‌توان گفت از نشانه‌های بحران اسلام مدرن است که قرائتی تا این حد افراطی و دور از قرائت رایج به میدان آمده.
معتقدان به این قرائت افراطی می‌گویند اگر در رمضان باید بیشتر عبادت کرد و بیشتر به نیازمندان کمک کرد، چرا نباید بیشتر جهاد کرد و خون ریخت؟
بر این مبنا می‌توان فهمید داعش و داعشی‌ها چرا در ماه رمضانی که گذشت چنین فجایع هولناکی آفریدند.