تا زمانی که رصدخانههای ما به قدر کافی کارآمد نشدهاند، بهترین راه برای مطالعه روی سیاه چالههای پرجرم، نحوه ی تاثیر آنها بر محیط اطرافشان است.
یک تیم از ستاره شناسان بینالمللی از رصدخانه ALMA استفاده کردند تا یک فوران مارپیچی و نادر از گازهای چگال در NGC 1377، کهکشانی که ۷۰ سال نوری از ما دور است، را کشف کنند. محققان امیدوارند که این کشف پرده از نحوه چگونگی گسترش سیاه چالههای پرجرم، بردارد.
سوسان آلتو سرپرست گروه در بیانهای گفت: “ما درباره این کهکشان به خاطر مرکز نورانی و پوشیده شده از گرد و غبارش، کنجکاو هستیم. ولی انتظار نداشتیم که یک فوران طویل و باریک از هسته کهکشان را مشاهده کنیم.”
مشاهدات ستاره شناسان و اخترشناسان نشان میدهد که این فوران به طول ۵۰۰سال نوری با سرعتی بین ۲۴۰ تا ۸۵۰ کیلومتر در ثانیه ( ۵۰۰,۰۰۰تا ۱.۹میلیون mph ) در حال حرکت است. معمولا فورانهای سیاه چالهای باریک و مستقیم و تابان است. ولی فوران NGC 1377 با آن انبوه گازهای عجیب، کلا چیز دیگری است.
سباستین مولر یکی از اعضای تیم بیان کرد: “فوران غیرمعمول مارپیچی میتواند به خاطر گردش غیرمعمول گاز در مرکز سیاه چاله باشد. یک فرضیه دیگر آن است که مرکز کهکشان دارای ۲ سیاه چاله پرجرم است که به دور یکدیگر در حال گردشاند.”
این فوران سریع اتفاق افتاده است، در حدود نیم میلیون سال، ولی به طور اعجاب انگیزی بزرگ است؛ محققان وزن این توده گازی را حدودا ۲میلیون برابر جرم خورشید تخمین زدهاند. این گسترش سریع نشان دهنده این است که مکانیسم گسترش این سیاه چاله هر چه هست بسیار سریع است.
جی گالاگر یکی از اعضای تیم از دانشگاه ویسکنسین-مدیسون تشریح کرد: “سیاه چالههایی که فوران باریک محیبی ایجاد میکنند از به هم پیوستن پلاسمای داغ، گسترش مییابند. سیاه چاله یNGC 1377 اگرچه از گاز سرد و گرد و غبار تشکیل شده است ولی در حال حاضر میتواند با سرعت بیشتری گسترش پیدا کند.”
این فوران بزرگ معمولا برای تشکیل ستارگان در کهکشان مضر است و همان طور که امواجشان در کهکشان گسترش مییابد، باعث خاموشی ستارگان تازه متولد شده میشوند. اما مشاهده شده است که سیاه چالهها نیز به تولد ستارگان جدید کمک کردهاند و ممکن است چنین اتفاقی برای NGC 1377 اتفاق افتاده باشد.
تمام این مطالعات نشان میدهد که سیاه چالهها به طور سریعی در حال گسترش هستند و این سرنخ دیگری بر راز تکامل عالم است.
منبع: iflscience.com